maandag 20 november 2017

Van crinoline naar queue

Vandaag nemen we een kijkje bij de mode in de tijd dat Caroline Milton in Thuis op Dunleigh Hall aan het uitgaansleven gaat deelnemen. Natuurlijk wilde zo'n 19-jarig meisje niet uit de toon vallen bij haar leeftijdsgenoten. Niets nieuws, volgens mij.

In een eerder bericht heb ik de crinoline laten zien die in de jaren 1850 modern was bij de hogere klassen (bij Katie uit Op de vleugels van de wind). De crinoline was een geraamte dat de rokken rondom helemaal wijd liet uitstaan. Je hoeft maar naar de plaatjes te kijken om te snappen hoe onpraktisch deze mode was (zoals Jim terecht tegen Katie opmerkt).

Baljapon van zijde, 1856-59

Terwijl Caroline Milton uit Thuis op Dunleigh Hall opgroeit tot een jonge vrouw verdwijnt de crinoline dan ook uit het modebeeld. Aan de voorkant en zijkant vallen de jurken nu grotendeels natuurlijk langs het lichaam. Dat is beslist niet het geval aan de achterzijde. De vrouw uit 1876 maakt zich beduidend drukker over haar slanke (ingeregen) middeltje dan om de omvang van haar derrière. Die was indrukwekkend, dankzij de queue de Paris.

De wat? Nou, inderdaad. Over haar ondergoed draagt Caroline nog altijd een soort steunconstructie om haar middel: de tournure.

Links: tournure van metaaldraad omhuld met katoen uit 1871
Rechts: tournure van metaal en linnen uit 1872-74
Links: tournure van metaal en linnen uit 1875-78
Rechts: tournure van katoen en paardenhaar uit 1873

Gemaakt van staaldraad, paardenhaar, rollen stof en/of kussentjes kan de tournure de grote hoeveelheid stof van de japon ondersteunen die nu niet om Caroline heen maar naar achteren wordt gedrapeerd, met een weelde aan strikken, lint en kant. Op de japon hieronder kun je goed zien hoe dit is samengebonden en uitloopt in een sleep. Het is wel duidelijk dat de extra steun aan de achterkant nodig is.

Avondjapon van zijde met goudversiering uit 1878-80

Je ziet ook dat de japonnen in die periode veel roesjes, kantjes en sierstrookjes hebben om een meisjesachtig effect te creëren. De nadruk ligt op de smalle, hoge taille.

Katoenen japon uit de jaren 1870

De officiële benaming van het ding onder alle draperieën is de tournure, maar vanuit de 18e eeuw was nog de naam cul de Paris blijven hangen. Vanwege het fatsoen wordt die term al snel vervangen door queue de Paris. Zeg nou zelf, uit de mond van een dame klinkt 'staart' nu eenmaal netter dan 'kont'. Ook in het Frans.

Japon van katoen en zijde uit ca. 1875

Tegen de tijd dat we Caroline aan het eind van het boek verlaten, verdwijnt de tournure met de nogal onpraktische sleep. Enkele jaren is een hele strakke rok in de mode, waarin de dames slechts kleine stapjes kunnen nemen. Aan de achterzijde dragen ze dan alleen een klein kussentje, maar omstreeks 1883 keert de tournure in extremere vorm weer terug. Je kunt er wel een theekopje op plaatsen!
Zou ik een nieuwe hoofdpersoon zo'n jurk durven aantrekken?

Links: avondjapon van zijde uit 1884-86
Rechts: middagjapon van zijde uit 1885-88

In mijn bericht Carolines verkeerde baljapon kun je nog een jurk uit Carolines kledingkast bewonderen en in Daar komt de bruid laat ik ook haar trouwjapon zien.

Afbeeldingen: public domain, via www.metmuseum.org, New York, NY.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten