zaterdag 14 februari 2015

Victoriaanse Valentijnsdag

Vandaag is het Valentijnsdag. En hoe kan ik daar als schrijfster van een romantisch boek nu niet bij stilstaan?

De Victoriaanse tijd was vol romantiek (althans, voor de enigszins welgestelde mensen), maar toch was ik verrast toen ik in het kostuumdrama Cranford voor het eerst Victoriaanse Valentijnskaarten zag. Het zou me niet moeten verbazen met al die sentimentele liefdesbrieven en -gedichten, en schattige plaatjes van engeltjes, elfjes en tortelduifjes. In sommige plaatsen gaf men zelfs meer uit aan Valentijnsdag dan aan Kerst!

Valentijnskaart 1862: "My dearest Miss, I send thee a kiss",
geadresseerd aan Miss Jenny Lane van Crostwight Hall (Norfolk)

[Public domain], via Wikimedia Commons

Veel kaarten waren handgemaakt en rijk versierd: van linten en droogbloemen tot echte haarlokken. Er konden eigen versjes op staan of gedichtjes uit een krant of tijdschrift. Rond 1810 verschenen de eerste commerciële Valentijnskaarten in Engeland.

In Amerika was Esther Howland de eerste ondernemer op gebied van Valentijnskaarten.

Valentijnskaart van Esther Howland, circa 1850:
"Weddings now are all the go,
Will you marry me or no?"

[Public domain], via Wikimedia Commons

Als 19-jarige jongedame was ze zo gefascineerd door de eerste kaart die ze zelf ontving, dat ze enthousiast aan de slag ging met papier en kant. Ze showde ze in haar vaders boekhandel, stuurde haar broer als vertegenwoordiger op pad en kreeg binnen enkele weken opdrachten tot $ 5.000!
Tegen de jaren 1870 zat haar bedrijf op een verkoop van $ 100.000 per jaar, maar dat waren niet alleen Valentijnskaarten. Hoe dan ook een hele prestatie voor een vrouw in die tijd!

Whitney Valentijnskaart, 1887.
In 1881 verkocht Esther Howland haar onderneming aan de George C. Whitney Company.

[Public domain], via Wikimedia Commons

Uit de jaren 1890 kennen we de fijne, gedetailleerde kaarten die een inspiratie vormen voor creatievelingen en vintage scrapbookers van nu (waaronder ikzelf). Uitbundige versiering, bloemetjes, kraaltjes, goudrandjes, lagen papier en stof...

Ze werden geïmporteerd uit Engeland en Duitsland en de Amerikaanse hoogste klassen betaalden er zo $ 25 voor.

Klein pop-up kaartje (5 cm) uit circa 1920
[Public domain], via Wikimedia Commons

Rond de eeuwwisseling kwamen staande 3D-kaarten en pop-upkaarten in de mode, soms met honingraatpapier. Er waren poppetjes die met hun armen of benen konden zwaaien of vogeltjes die met hun vleugels fladderden. Is het niet romantisch?

Voor mij tijd om af te sluiten met een nostalgische Valentijnsgroet en lekker zelf te gaan knutselen! Fijne Valentijnsdag!

freevintageillustrations.com


Bronnen:
http://www.thecompletevictorian.com/ValentinesDay.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Valentine's_Day

zondag 1 februari 2015

Op een emigrantenschip, deel 2 - De tussendekpassagiers

De vorige keer heb ik laten zien hoe Katie de lange reis naar Amerika doorbracht, vandaag nemen we een kijkje bij de tussendekpassagiers.

Het tussendek, dat is een beetje een vreemde naam, maar hij geeft wel duidelijk weer in welke ruimte de arme passagiers verbleven: een extra laag tussen het hoofddek en het vrachtruim. Dit is Katies eerste indruk in Op de vleugels van de wind:

Stapje voor stapje gingen ze de ruwe, houten trap af. Het was halfdonker daar beneden en Katie voelde een rilling over haar rug gaan. Over de grond verspreid lag rommel, overal. Ze durfde geen moeite te doen om te zien wat het was. De geur deed haar denken aan de krappe arbeiderswoninkjes in Londen die ze de laatste tijd met Rosemary had bezocht om eten of tweedehandskleding te brengen. Bedompt, vettig en vies. Ze duwde een zakdoekje tegen haar neus.
Klinkt niet zo prettig, hè? Voor de scheepvaartmaatschappijen waren de arme passagiers simpelweg een soort vracht om mee terug te nemen naar Amerika. Stouw er zoveel mogelijk in één ruimte en je maakt zoveel mogelijk winst.

De emigranten door Charles Emmanuel Jadin
musée des Beaux-Arts de Bernay [Public domain], via Wikimedia Commons


Op het tussendek was het vaak schemerig en benauwd. Er komt niet veel frisse lucht binnen en je zit daar met meer dan honderd mensen op elkaar gepropt. Dus je kunt je wel voorstellen dat het geen pretje was, zeker niet bij slecht weer!

Steerage passengers after Arthur Boyd Houghton
[Public domain], via The Metropolitan Museum of Art